Öğretim
görevlisi kimdir, öğretim görevlisi nedir, nasıl öğretim görevlisi olunur,
öğretim görevlisi olma şartları ve öğretim görevlisi hakkında çok daha detaylı
bilgilere yazımızın devamından ulaşabilirsiniz.
ÖĞRETİM
GÖREVLİSİ KİMDİR?
Öğretim
görevlisi, doktora derecesine sahip olma zorunluluğu olmayan ve özel uzmanlığı
gerektiren konularda yükseköğretim kurumlarında ders vermek üzere geçici veya
daimi olarak görevlendirilen kimsedir. Doktorasını tamamlamış öğretim
görevlisi, ilgili uzmanlık alanında doçentlik sınavına başvuruda
bulunabilirler.
Öğretim
görevlileri aynı zamanda başka bir resmi görev almış veya serbest meslek sahibi
kişiler de olabilir. Öğretim görevlisi fakülte profesörler kurulunun teklifi ve
üniversite senatosu tarafından verilen onay ile esas veya yardımcı öğretim
üyesi kadrolarından boş olan birisine tayin edilir. Yine aynı yol izlenerek
görevlerine son verilebilir. Nakil ile gelen öğretim görevlileri kendi
derelerinde aylık alırken, serbest meslek sahibi olan öğretim görevlilerine ise
belirli bir aylık ödenir.
NASIL
ÖĞRETİM GÖREVLİSİ OLUNUR?
Öğretim
görevlisi olmak isteyen adaylar öncelikle YÖK web adresi ve
www.devlette.com üzerinde bulunan
akademik personel duyuruları bölümünü yakından takip etmeleri gerekmektedir.
Buradaki ilanların 15 günlük başvuru süresi bulunmaktadır. Her yükseköğretim
kurumunun belirlediği başvuru şartları farklı olabilmektedir. Başvuru süresi içerisinde gerekli şartları
sağlıyorsanız başvurunuzu gerçekleştirebilirsiniz. Üniversitelerin belirli bir
gün yada tarihte ilana çıkma gibi bir durum söz konusu değildir. O yüzden
düzenli olarak bu bölümde yer alan öğretim görevlisi alım ilanlarını takip
etmeniz gerekmektedir.
ÖĞRETİM
GÖREVLİSİ OLMA ŞARTLARI NELERDİR?
Başvuru
sonrasında ilan edilen sayının 4 katı kadar aday incelemeye tabi tutulur. Bu ön
değerlendirme işlemi oluşturulan bir komisyon tarafından yapılmakta olup, sizin
yükseköğretim kurumuna bizzat gitmenize gerek duyulmamaktadır. Ön değerlendirme
işlemi ALES puanınızın %60’ı ile yabancı dil puanınızın %40’ı dikkate alınarak
gerçekleştirilir. Meslek yüksekokullarına müracaatlarda ise ALES puanının
%70’ini ve lisans mezuniyet notunun %30’unu dikkate alarak belirler. Yani ön
değerlendirme aşamasını geçebilmeniz için ALES puanı, yabancı dil puanı ve not
ortalamasının iyi derece olması gerekmektedir. Ön değerlendirmeden başarıyla
geçen öğretim görevlisi adayları yazılı sınava tabi tutulurlar. Yazılı sınav
sonrası yapılan ikinci değerlendirme işlemi sırasında ise adaylar ALES
puanınızın %30’u, lisans not ortalamanızın %30’u, yazılı sınav notunuzun %30’u
ve yabancı dil puanınızın %10’u alınarak sıralamaya tabi tutulurlar. Bu
oluşturulan sıralamada alınacak kadro sayısına göre en başarılı olan adaylar
listenin başından itibaren yayımlanacak olan bir kararname ile işe alınırlar.
ÖĞRETİM
GÖREVLİSİ İLE ÖĞRETİM ÜYESİ ARASINDAKİ FARKLAR?
Genellikle
birbiri ile çok karıştırılan öğretim görevlisi ile öğretim üyesi arasındaki farklar neler bir göz
atalım. Unutulmaması gereken bir konu her iki gruptaki kişiler de öğretim
elemanı olarak isimlendirilirler.
ÖĞRETİM
ÜYESİ : Öğretim üyesi akademik kariyeri olan, ünvanı olan kişidir. Araştırma
görevliliği ile başlar, proflukla sona erer. Birinci dereceden memur olarak
emekli olurlar. ilk görevleri bilimsel çalışma yapmaktır.
ÖĞRETİM
GÖREVLİSİ : Öğretim görevlisi, doktora yapabilir lakin akademik kariyer yapamaz
ve ünvan alamaz. Eğer öğretim üyeliği kadrosuna geçmezse ölene kadar öğretim
görevlisi olarak kalır. Genellikle öğretim üyeleri üzerindeki birikmiş ders
yükünü azaltmak için, eğitimin birinci ikinci sınıflarındaki mecburi temel
dersleri vermek üzere kadroya alınırlar.
Bu
yazımızda öğretim görevlisi kimdir, öğretim görevlisi nedir, nasıl öğretim
görevlisi olunur, öğretim görevlisi olma şartları gibi konulara ve öğretim
görevliliği hakkında merak ettiklerinize değindik. Konuda belirtmediğimiz yada
aklınıza takılan soruları yorum bölümünden dile getirebilirsiniz.
Akademisyenlik
nedir?
Akademisyen, üniversitelerde ders verme, araştırma yapma, bilimsel gelişmeleri
inceleme, gözlem ve deneyler yapma,
konferans, kongre, sempozyum ve panel gibi faaliyetlere katılma
görevlerini yürüten kişilere denir.
Akademik Kadrolar ve İlgili Terimler
Öğretim
Elemanları
Tüm
akademik personele verilen genel isimdir.
Öğretim Görevlisi , Araştırma Görevlisi, Uzman, Yardımcı Doçent, Doçent , Profesör kadrolarının tümü birden nitelenmek
istediğinde “öğretim elemanları” terimi kullanılır.
Öğretim
üyesi
Yardımcı
Doçent, Doçent ve Profesör kadrosunda
olan kişiler öğretim üyesidir.
Doktorasını tamamlamış akademisyenlerden oluşur.
Öğretim
Görevlisi
Genellikle
yüksek lisans yada doktora aranmaz Üniversitelerde bünyesinde , özellikle
Meslek Yüksek Okullarında ders vermek
görevini yürütürler.
Araştırma
Görevlisi Yüksek lisans yada doktora
aşamasındaki kişilere tanınan bir
kadrodur.
Uzman
Üniversitedeki
çeşitli birimlerde, uzmanlık gereken işlerde (laboratuvar vb.) görev alırlar.
Akademisyen
olmak içim öncelikle lisans düzeyinde eğitim yaparken dikkat edilmesi
gerekenler:
Not
ortalamasını yüksek tutmak ve
Yabancı
dil öğrenmek
İLK ADIM : YÜKSEK LİSANS
Lisans
eğitimi sonrasında yüksek lisans eğitimi almak akademisyenlik için başlangıç
adımıdır.
Yüksek
lisansa başvurmak için ALES, YDS sınavlarına
girmek gereklidir. Talep edilen puanlar üniversitelere göre değişir.
Başvuru
tarihleri için yüksek lisans yapmak istediğiniz üniversitelerin ilgili
enstitüsünün duyurularını takip etmeniz gerekir . Başvuru tarihleri de
üniversitelere göre değişir.
Seçim
sırasında ALES, YDS ve mezuniyet ortalamanız hesaplanır. Ayrıca her üniversite
de kendisi bir sınav yapar.
Araştırma Görevlisi olmak
Yüksek
lisans eğitimi için üniversiteye
Araştırma Görevlisi olmak üzere başvuru yapabilirsiniz. Bu durumda üniversiteden maaş almaya başlarsınız ve Araştırma
Görevlisi kadrosuna yerleştirilirsiniz. Ancak her yüksek lisans yapan Araştırma
Görevlisi olmaz. Gerekli başvuru şartlarını yerine getirmesi ve seçilmesi
gereklidir. Araştırma Görevlisi kadrolarını YÖK’ün aşağıdaki sayfasından takip
edebilir ve başvurabilirsiniz:
https://yoksis.yok.gov.tr/ilansayfa/
YLSY
( Yurtdışı Lisansüstü Eğitim Seçme ve Yerleştirme)
Bir
diğer seçenek ise Yurtdışı Lisansüstü Eğitim Seçme ve Yerleştirme (YLSY)
sistemidir. 2006 yılında başlatılan bu program Milli Eğitim Bakanlığı
tarafından yürütülür. MEB Bursu olarak da anılan bu program ile öğrenciler
devlet bursu ile yurtdışında Yüksek lisans ve doktora eğitimi alabilirler.
Programı tamamlayarak Türkiye’ye dönen araştırmacılar, görev yapacakları
üniversitede genellikle yardımcı doçent olarak göreve başlarlar. YLSY başvurusu
için yalnızca ALES puanı dikkate alınır. Başvuranlar arasından en yüksek ALES
puanı alan adaylar değerlendirmeye alınır. MEB bursu dahilinde yurtdışındaki
masraflar devlet tarafından karşılanmaktadır.
http://yyegm.meb.gov.tr/www/2015-ylsy-basvuru-ve-tercih-kilavuzu-guncellenmis-tercih-tablosu/icerik/94#
Öğretim Görevlisi olmak
Üniversiteye
adım atmak için diğer bir alternatiftir.
Öğretim Görevlileri üniversitelerde bünyesinde, özellikle Meslek Yüksek
Okullarında ders vermek görevini yürütürler.
ALES ve YDS istenir, yüksek lisans zorunluluğu yoktur ancak genelde deneyim talep edilir. Bu kadrolara
ile ilgili detaylar / ilanlar aşağıdaki
adreste yayınlanır.
https://yoksis.yok.gov.tr/ilansayfa/
İKİNCİ
ADIM : DOKTORA
Akademisyen
olarak kariyer yapmak için yüksek lisans sonrasında doktora çalışmanıza devam
etmeniz gerekir. Doktora başvuruları, yukarıda detaylı olarak
anlatılan yüksek lisans başvuruları ile
aynıdır.
ÜÇÜNCÜ
ADIM : YARDIMCI DOÇENTLİK
Doktora
çalışması bitiminde Yardımcı Doçent ilanlarını takip etmeniz ve başvurmanız
gerekir. İlanlar her üniversitenin kendi
sayfasında yayınlanır. Yardımcı Doçent olarak üniversitede ders verme,
araştırma yapmak, makale vb. yayınları
yayınlama faaliyetlerinde bulunursunuz.
DÖRDÜNCÜ
ADIM : DOÇENTLİK
Yardımcı
Doçent kadrosunda iken üniversitede ders verme, araştırma yapmak, makale vb. yayınlamak gibi faaliyetlerinin her biri belli bir puan kazandırır. Yeterli puana erişildiğinde, Doçent olabilme talebiyle faaliyetlerinizi içeren dosya üniversite Rektörlüğüne gönderilir, Doçentlik Komisyonu önce dosyayı inceler, , uygun ise
adayı mülakata çağırır. Mülakatta başarılı olan Yardımcı Doçentler YÖK
tarafından kadrosu açılması durumunda Doçentlik için başvuru yapabilir.
BEŞİNCİ
ADIM : PROFESÖRLÜK
Doçent
olarak ders verme, araştırma ve yayın
yapma etkinliklerine devam edilir ve gerçekleştirilen etkinliklerden puan
toplanır. Gerekli puanı edildiğinde
Profesörlük kadrosu için
üniversite Rektörlüğüne başvurulur. Dosyası incelenir, YÖK tarafından
Profesörlük kadrosu açıldığı taktirde, kadroya başvuru yapılır. Bu aşama mülakat içermez.
Öğretim
Üyesi Nasıl Olunur, Şartlar Nelerdir?
Bu
yazımızda öğretim üyesi nedir ve nasıl öğretim üyesi olunur, öğretim üyesi
olabilmek için aranan şartlar nelerdir, öğretim üyesi ve öğretim görevlisi
arasındaki farklar nelerdir, öğretim üyesi olabilmek için açılan kadrolara
nerelerden bakılır ve bu kadrolara nasıl başvurulur gibi soruların cevaplarını
sizinle paylaşacağız.
Öğretim
üyeleri üniversitelerde çalışan, yardımcı doçent, doçent ve profesörlere
verilen genel isimdir. Bu durumda bu meslekleri tek tek açıklamamız gerekirse,
doçentlerin doktorasını tamamlamış ve akademik açıdan çalışmaları olan öğretim
üyeleridir. Doçent olarak bahsedilen öğretim üyelerinin belli başlı sınavları
başarı ile geçmiş olmaları gerekmektedir.
Profesör
unvanını almaya hak kazanan bir doçentin ise beklendiği üzere daha fazla
kriterlere sahip olması gerekmektedir. Bu öğretim üyelerinden devlet memurları
gibi belirtilen saatlerde bağlı bulundukları üniversitelerde görevleri başında
olmaları beklenir. Bu çalışma saatleri dışında ve bu çalışma saatlerine ek
olarak öğretim üyelerinin haftada on saati aşmayacak şekilde üniversite dışında
serbest olarak kendi dallarında çalışabilmeleri mümkündür.
Bu
durumda öğretim üyelerinin üniversitelerdeki işlerinin aksatmamaları şarttır.
Bu şekilde serbest olarak üniversite dışında kendi alanlarında farklı hizmetler
veren öğretim üyeleri yaptıkları işleri anlatan bir bildiri kağıdını her yılın
başında bağlı bulundukları üniversitedeki fakültelerin yönetim kurullarına
teslim etmeleri gerekir. Yönetim kurulları verilen bildirileri inceleyerek
yapılan serbest hizmetin kanuna uygunluğuna göre onay ya da ret verecektir.
Öğretim üyelerinin bu şekilde üniversite dışında hizmet vermeleri halinde
üniversiteden ekstra bir tazminat almaları mümkün değildir. Ancak bu şekilde
üniversite dışında hizmette bulunmayan öğretim üyeleri bağlı bulundukları
üniversitelerden belirli miktarlarda tazminat almaktadırlar.
Günlük
kullanımda birbirine çok karıştırılan ve birbiri yerine kullanılabilen iki
kavram olan öğretim görevlisi ile öğretim üyesi kavramları arasındaki farkları
şu şekilde açıklayabiliriz:
Öğretim
üyeleri ve öğretim görevlileri öğretim elemanlarıdır ve görev ve sorumluluklar
bakımından birbirinden farklıdır. Kanun, öğretim görevlisini şu şekilde
açıklamaktadır: "Ders vermek ve uygulama yaptırmakla yükümlü bir öğretim
elemanıdır.“ Bu tanımdan da anlaşılacağı gibi öğretim üyeleri ile öğretim
görevlilerinin görevlileri benzerlik gösterse de öğretim üyelerinin öğretim
görevlilerinden farklı olarak ayrıca bilimsel çalışmalar yürütmesi
beklenmektedir.
Öğretim
görevlileri kendi istekleri doğrultusunda bilimsel çalışmalar yönetebilecekleri
gibi onlardan genel olarak aktif olarak ders vermeleri beklenir. Öğretim
üyeleri akademik kariyere ve unvana sahip olan kişiler iken öğretim görevlileri
doktora yapabildikleri halde akademik kariyere ya da unvana sahip değildir.
Öğretim görevlilerinin unvan alabilmeleri için açılan öğretim üyeliği
kadrolarına başvurmaları ve kabul almaları gerekir. Aksi takdirde devam eden
kariyerleri boyunca öğretim üyelerinin üzerindeki yükü azaltmak için
eğitimlerin birinci ve ikinci sınıflarındaki mecburi temel dersleri vermek için
üniversiteler tarafından ise alınırlar.
Öğretim
üyeleri kariyerlerine araştırma görevlisi olarak başlarlar ve çalışmalarına
devam etmeleri halinde yardımcı doçentlik, doçentlik ve profesörlük şeklinde unvanlara
erişirler. Öğretim üyelerinin ilk görevleri bilimsel çalışmalar yapmaktır.
Emekli olduklarında birinci dereceden memur şeklinde emekli ücretleri alırlar.
Öğretim
Üyesi Olmak İçin Yasalarla Belirlenmiş Başvuru Şartları
Üniversitelerin
öğretim üyesi başvurularında 2547 sayılı Yüksek Öğrenim Kanunu ve "Öğretim
Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmelik” hükümlerinde aranan koşulları
yerine getirmiş olmak, aylık ve özlük hakları yönünden 4857 sayılı İş Kanunu
hükümlerine tabi olarak belirtilen bölüm ve programlara başvuruları belirtilen
bölümlere iletmek gerekmektedir.
Öğretim
Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği 2547 sayılı kanunun 65. maddesine
göre hazırlanmıştır. Bu yönetmeliğe göre (Madde 2) yardımcı doçentlik,
doçentlik ve profesörlüğe atanabilmek için 657 sayılı Kanun’un 48. maddesindeki
genel şartlara sahip olmak gerekir. 2547 sayılı Kanun’un yabancı uyruklu
öğretim elemanları hakkındaki 34. madde hükmü saklıdır. İlgili Yasa ve
Yönetmelik hükümleriyle öngörülen koşulların yanı sıra; doçentliğe atama ile
yardımcı doçentliğe ve profesörlüğe yükseltme ve atamalarda ilan edilen bir
kadroya başvurabilmek için yükseköğretim kurumları tarafından belirlenen ve
Yükseköğretim Kurulu tarafından uygun bulunan asgari kriterleri sağlamak
zorunludur.
Ayrıca
yardımcı doçent adaylarının yabancı dilden senatolarca belirlenen ve Bazı
Akademik Kadrolara Öğretim Elemanı Dışındaki Kadrolardan Naklen Yapılacak
Atamalarda ya da Açıktan Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş
Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğinde öğretim elemanları
için belirlenen taban puanından az olmayan bir puan almaları zorunludur.
Üniversitelerin ilgili yönetim kurulları tarafından belirlenecek olan,
yükseltilme ve atanma jürilerinde görev yapacak öğretim üyelerinin, bu
Yönetmelikte belirtilen asgari nitelikleri sağlamış olmalarına veya
ulusal-uluslararası bilimsel düzeydeki çalışmalarıyla alanlarında temayüz etmiş
olmalarına özen gösterilir.
Yardımcı
Doçentliğe ve Doçentliğe Başvurma ve Atanma Şartları
2547
Sayılı Yüksek Öğrenim Kanunu Madde 3 ve 4 e göre, yardımcı doçentliğe
başvurabilmek için doktora yapmış, tıpta uzmanlık unvanını almış veya
Üniversitelerarası Kurulun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit
edilecek sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak şarttır. Bir birimde
yardımcı doçentlik kadrosunun açık bulunduğu en yüksek tirajlı beş gazeteden
birinde, Türkiye ölçüsünde rektörlükçe ilân edilerek duyurulur. Bu durum,
ayrıca rektörlerce bütün üniversitelere ve yüksek teknoloji enstitülerine
ilgili birimlerinde ilân edilmek üzere duyurulur. Bu ilânda adaylara en az on
beş günlük başvurma süresi tanınır ve son başvurma tarihi belirtilir.
Yardımcı
doçentlik kadrosuna atanabilmek için; fakülte, enstitü veya yüksekokul yönetim
kurullarınca düzenlenecek olan yabancı dil sınavında başarı göstermek
gerekmektedir.
2547
Sayılı Yüksek Öğrenim Kanunu Madde 7'ye göre yardımcı doçentlik için yabancı
dil sınavı, biri o dilin öğretim üyesi olmak üzere, fakülte, enstitü veya
yüksekokul yönetim kurulunca öğretim üyeleri arasından seçilmiş üç kişilik bir
jüri tarafından yapılır. Jüri üyeleri, o fakülte, enstitü veya yüksekokul
içinde bulunamadığı taktirde, üniversitenin veya yüksek teknoloji enstitüsünün
başka kuruluşlarından veya başka yükseköğretim kurumlarından üye seçilmek
suretiyle jüri oluşturulur. Jüri, yabancı dil sınavını son başvurma tarihinden
itibaren on beş gün içinde yapar.
Doçentlik
sınavı, Üniversitelerarası Kurulun tespit edeceği esaslara göre bu kurul
tarafından yılda bir defa açılmaktadır. Bu sınavlara katılabilmek için 2547
sayılı Kanunun 24 uncu maddesindeki
şartları yerine getirmek gerekir. Bir lisans öğrenimi gördükten sonra
doktora yapmış, tıpta uzmanlık unvanını almış veya tespit edilmiş belli sanat
dallarından birinde yeterlik kazanmış olanlar için 2547 sayılı Kanun’un 24.
maddesinin (b) fıkrasında belirtilen yabancı dil sınavı, yılda en az iki kere
Üniversitelerarası Kurul tarafından merkezi bir sistemle yapılmaktadır. Bu
sınavda başarılı olanlar sürekli geçerli olan bir başarı belgesi alırlar.
Başarısız olanlar ise yeniden sınava katılma hakkına sahiptir.
2547
Sayılı Yüksek Öğrenim Kanunu Madde 7 ye göre gelişmekte olan üniversitelerin
zorunluluk duymaları halinde bu üniversitelere naklen ve yükseltilerek
yapılacak yardımcı doçent atamaları için bu Yönetmeliğin genel hükümleri
yanında aşağıdaki hükümler de uygulanabilir:
a)
Bir üniversite biriminde açık bulunan yardımcı doçentliklere atama
yapılabilmesi amacıyla, ilgili üniversite, kendisine verilmiş işlevlerin bir
kısmının Yükseköğretim Kurulunca tespit edilecek bir üniversitece yerine
getirilmesi için bu Kurula öneride bulunabilir.
b)Yükseköğretim
Kurulu, üniversitelerince önerilen yardımcı doçentlikleri bu Yönetmeliğin 4.
maddesinde belirtildiği şekilde ve 7 günden az olmamak üzere başvuru için ilân
eder.
c)
Kurul, kendisine süresi içinde yapılan başvuruları bu Yönetmeliğin 5.
maddesindeki şartları taşıyıp taşımadıkları yönünden incelenir.
d)
Başvuranlardan gerekli şartları taşıdıkları anlaşılanlar, Yükseköğretim
Kurulunun tespit edeceği üniversitelerde, bu Yönetmeliğin 7. maddesinde
belirtilen yabancı dil sınavına ve 8. maddesinde belirtilen incelemeye bu
maddelerde öngörülen sürelerle bağlı olmaksızın tâbi tutulurlar.
e)
Yardımcı doçentliğe atanmaya ehil oldukları anlaşılanlar, Yükseköğretim
Kurulunca, öneride bulunan rektörlüklere bildirilir. Atamalar yürürlükteki
mevzuata uygun olarak rektörlüklerce yapılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme