ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ İŞE GİRİŞ ŞARTLARI

ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ İŞE GİRİŞ ŞARTLARI:

ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ İŞE GİRİŞ ŞARTLARI: Araştırma görevlisi olmak için üniversite yıllarından başlamak üzere kendi bölümünüzde başarılı bir performans sergilemeli ve dersleriniz iyi olması gerekmektedir. Bununla birlikte girmeniz gereken sınavlar vardır. İngilizce seviyenizin de kendi alanınızda yazılanları ve alanınızdaki gündemi takip edecek seviyede olması gerekir. Bu yazımızda tüm bu süreci adım adım açıklayarak “Araştırma Görevlisi nasıl olunur?” sorusuna cevap vermeye çalışacağız.

Araştırma görevlisi olmak için öncelikle maddelerimizi yazalım ve arkasından bu maddeleri genişletelim:

1- Ortalamanız yüksek olması gerekir

2- Bölümünüz ile alakalı ilginiz ve yeterli bilginiz olması gerekir

3- ALES ve dil puanınız olması gerekir

Kimler Araştırma Görevlisi Olabilir

Araştırma görevlisi olmak için lisans mezunu olmak yeterlidir. YÖK’ün web sayfasındaki ilanlarda araştırma görevlisi kadrosu için gereki şartlarda kimi zaman yüksek lisans yapıyor olmak, yüksek lisans yapmış olmak, doktora yapıyor olmak gibi şartlar konulabilir. Bu kadrolara lisans mezunu birisi olarak başvuramazsınız. Siz, başvuru şartlarında size uygun olan kadrolara başvurmalısınız.

Araştırma Görevlisi Olmak İçin Ortalamanın Önemi

Ortalama, size araştırma görevlisi başvurusu esnasında bir katkı sağlamaz. Araştırma görevlisi alımlarında ilk etapta ALES puanınızın %60 ve dil puanınızın %40 alarak puanınız hesaplanır. Bu hesaplamadan sonra yapılan sıralamada mülakata/bilim sınavına girmeye hak kazanırsanız, ortalamanız devreye girer. Ancak yüksek lisans başvurusunda ise birçok üniversitede 2.50 not ortalaması alt limit olarak belirlenmiştir. Bu alt limiti üniversitenizin web sitesinden ya da ilgili birimi arayarak öğrenebilirsiniz.

Ortalamanızın psikolojik olarak bir etkisi söz konusudur. Ortalaması 3.50 üzerinde olan birisinin derslerinde başarılı olduğu ve kendi bölümünde yeterli bilgiye sahip olduğu varsayılır. Tabi bu durum mülakatta ya da bilim sınavında daha net ortaya çıkmaktadır. Ancak ortalama her zaman için size olumlu bir katkı sağlar.

Alanınızda İlgili ve Bilgili Olmalısınız

Araştırma görevlisi demek, geleceğin doçent ve profesörü demektir. Araştırma görevlisi akademik kariyer yapmak isteyenlere yüksek lisans ve doktora sürecinde yapılan bir katkı gibi düşünülebilir. Yani sizden beklenen, ömür boyu araştırma görevlisi olarak kalmanız değildir. Bu ilerleme de akademik olarak kendi alanınızda kendinizi yetiştirmenize ve önce yüksek lisans, sonra doktora eğitimini tamamlamanıza bağlıdır.

Peki alanınızda ilgili olmak neden önemlidir? Araştırma görevliliği ile başlayan akademik kariyeriniz, ömrünüzün sonuna kadar devam edecektir. Sürekli kendi alanınızdaki yenilikleri takip etmelisiniz. Literatüre hakim olmalısınız. Her konu hakkında uzman olmasanız da her konuda kimlerin uzman olduğunu ve otorite isimleri bilmelisiniz. Ömür boyu yapacağınız bir meslekten bahsediyoruz. İlerleyen yıllarda doçent ve profesör olacaksınız. Bu da sizin kendi alanınızı sevmenizi gerektiren bir şeydir. Çünkü sevmediği bir şey ile ömrünün büyük bölümünü geçirmeyi kimse istemez.

Araştırma ve görevliliği ve onun devamı olan öğretim üyeliği, sabah 9 – akşam 5 çalışıp eve geldiğinizde ayaklarınızı uzatıp televizyon izleyebileceğiniz bir meslek değildir. Çünkü okulda geçirdiğiniz vakitlerde bölümünüz ve öğrencilerinizle ilgilenirken evde geçirdiğiniz vakitlerde de araştırma ve kendinizi geliştirmeye vakit ayırmalısınız. Aksi takdirde araştırmalarınız eksik kalacak yahut insanlarla iletişiminiz ve bölümünüzde yerine getirmeniz gereken işlerinizi aksatacaksınız.

Şunu unutmayın, üniversitede araştırma görevliliği ile başlayan kariyeriniz ile birlikte siz artık bilim insanısınız. Bu da özverili bir yaşam şartlarını gerekli kılmaktadır. Aksi takdirde bilime yapacağınız katkı çok düşük olacaktır.

Yeterli ALES ve İngilizce Puanı

Maalesef ülkemizde son yıllarda bu mesleğe artan talepten dolayı, mesleğe giriş de belli müeyyidelere bağlanmıştır. Bunların başında ALES (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı) ve İngilizce (KPDS, ÜDS, TOEFL, IELTS vs.) puanlarınız olması gerekir.

Teknik olarak araştırma görevlisi kadrolarına başvuru esnasında ALES puanınızın en az 70 ve dil puanınızın en az 50 olması gerekmektedir. Ancak üniversiteler bu şartları kendi tercihlerine göre değiştirebilir. Örneğin ODTÜ genellikle araştırma görevlisi alımlarında 85 dil puanı istemektedir. Çünkü ODTÜ’de eğitim dili İngilizce’dir.

İlk başvuru esnasında dil puanınız hesaba katılmaz (yukarıda bahsetmiştik). Ancak mülakata/bilim sınavına çağırılırsanız bu ikinci etapta ortalamanız ile birlikte dil puanınız da devreye girecektir.

Yabancı dil şartı teknik olarak istenmekle birlikte, bazı alanlarda çok önemli hale gelmiştir. Özellikle literatürün İngilizce dilinde geliştiği ve yerli çalışmaların az olduğu alanlarda İngilizce çok önemlidir. Bu bölümlere örnek olarak Uluslararası İlişkiler bölümünü gösterebiliriz. Bu alanda teoriler ortaya atanlar genelde yayınlarını İngilizce olarak yapmaktadır. Bu yüzden bu alanda çalışmak isteyenlerin iyi bir İngilizce seviyesi olması gerekir.

Sonuç

Araştırma görevlisi olmak için teknik olarak bazı puanlar gerekmekle birlikte sizin kendinizi geliştirmeniz de gerekir. Ülkemizde araştırma görevlisi olmak devlet kadrosu olduğundan ve iş bulmak daha önemli olduğundan daha çok teknik yeterliliklere takılıp kendisini geliştirmeyi ihmal eden bir çok bilim insanı adayı vardır. Bu durumun acilen düzeltilmesi gerekir. Araştırma görevlisi olmak isteyenlerin neye talip olduklarını iyi bilmeleri gerekir.

İKİ TÜR ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ VAR. ÖYP ile araştırma görevlisi alımı ve normal araştırma görevlisi alımı olmak üzere iki tür araştırma görevlisi alımı bulunmaktadır.

- ÖYP ile araştırma görevlisi alımı Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Usul ve Esaslar'ında yer alan hükümlere göre yürütülmektedir. 

- Normal araştırma görevlisi alımı ise Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Naklen veya Açıktan Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre yürütülmektedir.

NORMAL ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ ALIMI

Adayların önce ALES'e girmesi gerekmektedir. ALES sonuçları, açıklandığı tarihten itibaren üç yıl süreyle geçerlidir. ALES'ten en az 70 ve YDS'den en az 50 alanlar, ilan edilecek kadrolara başvurulabilir.

Ayrıca başvuracak adayların, ilana ilk başvuru tarihi itibarıyla otuz beş yaşını doldurmamış olması gerekir.

1- Ön değerlendirme:İlan edilen kadro sayısının 10 katına kadar aday, ALES puanının %60'ı (merkezi sınavdan muaf olan adayların son iki yıla ait ALES notunun bulunmaması halinde, ALES puanı 70 olarak kabul edilir) ve yabancı dil puanının %40'ı esas alınarak ilan edilir. Meslek yüksekokullarına müracaatlarda ise ALES puanının %70'i ve lisans mezuniyet notunun %30'u dikkate alarak belirleme yapılır.

2- Giriş sınavı: İlan edilen alanla ilgili bilgi düzeyini ölçecek şekilde yazılı olarak yapılır. Ancak yabancı dil okutmanları ve çeviricilerde adayların mesleki ifade ve bilgi becerisi ile anlatım yeteneğini ölçecek şekilde sadece sözlü sınav yapılır.

3- Son değerlendirme: ALES notunun %30'u (merkezi sınavdan muaf tutulacak adayların değerlendirilmesinde; son üç yıla ait merkezi sınav notunun bulunmaması halinde ALES puanı 70 olarak kabul edilir), lisans mezuniyet notunun %30'u, yabancı dil puanının %10'u ve giriş sınavı notunun %30'u esas alınarak nhai değerlendirme yapılır. Meslek yüksekokullarında ise ALES notunun %35'i (merkezi sınavdan muaf tutulacak adayların değerlendirilmesinde; son üç yıla ait merkezi sınav notunun bulunmaması halinde ALES puanı 70 olarak kabul edilir), lisans mezuniyet notunun %30'u ve giriş sınavı notunun %35'i hesaplanarak, ilan edilen kadro sayısı kadar adayı başarı sırasına göre belirlenir. Değerlendirme puanı 65 puanın altında olanlar sınavlarda başarısız sayılır.

Merkezi sınavın (ALES) aranmayacağı durumlar:

- Doktorasını tamamlamış olanlar,

- 29/6/2009 tarihli ve 2009/15153 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği hükümlerine göre uzmanlık eğitimini tamamlayanlar,

- meslek yüksekokullarının Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına atanacak öğretim görevlileri,

- yükseköğretim kurumlarında bu kadro unvanlarında çalışmakta olanlar ile yükseköğretim kurumlarından ayrılan öğretim elemanlarının çalışmakta oldukları yükseköğretim kurumlarında veya başka yükseköğretim kurumlarında öğretim elemanı kadrolarına başvurularında,

merkezi sınav şartı aranmamaktadır.

YDS şartının aranmayacağı durum:

Meslek yüksekokullarına yabancı dil okutmanı alımı hariç araştırma görevlisi dahil diğer öğretim elemanı kadrolarına başvurularında yabancı dil şartı aranmamaktadır.

Araştırma görevlisi ilanları YÖK'ün sitesiyle eşzamanlı olarak ilan.memurlar.net adresinde yayımlanmakta ve şartları tutan adayları, ilandaki metne göre posta yoluyla ve internet üzerinden başvuru yapmakta ve yukarıdaki değerlendirme sıralamasına göre araştırma görevlisi kadrolarına alınmaktadır.

ÖYP İLE ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ ALIMI

ÖYP ile araştırma görevlisi alımı YÖK tarafında yürütülmektedir. İlanlar ve başvurular YÖK'ün internet sitesi üzerindne merkezi olarak alınmakta ve merkezi olarak sonuçlandırılmaktadır.

ÖYP ile araştırma görevlisi olamk isteyenlerin de, ALES'e girmesi gerekmektedir.

ÖYP ile araştırma görevlisi alımına esas ÖYP puanı şu şekilde hesaplanmaktadır:

1- ÖYP puanının hesaplanmasında lisans not ortalamasının % 35'i, Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitim Giriş Sınavı (ALES) puanın % 50'si ve varsa yabancı dil sınavı puanın % 15'i dikkate alınır. YÖK isterse bu dağılımı değiştirebilmektedir.

2- Alan Sınav Puanı ile ÖYP araştırma görevlisi kadrolarına başvuracak adaylarda ise; ÖYP puanının hesaplanmasında lisans not ortalamasının % 20'si, Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitim Giriş Sınavı (ALES) puanının % 25'i, Alan Sınav Puanının % 40'ı ve varsa Yabancı Dil Sınavı Puanının % 15'i dikkate alınır. Alan sınavı, sözlü olarak yapılmaktadır. Sözlü sınav, ilan edilen kadroların 4 katı kadar adaya uygulanmaktadır. YÖK, 26 Haziran'da yaptığı açıklamada şuan için her alanda değil sadece Temel Tıp Bilimleri ve Temel İslam Bilimlerinde alan sınavı yapılmasını kararlaştırmıştır. 

Atamalar; yabancı dil puanı 50'nin altında olanlar için en çok bir yıl, yabancı dil puanı 50-65 (65 hariç) puan arasında olanlar için ise en çok iki yıl süreyle yapılmaktadır.

ÖYP kapsamında;

- araştırma görevlisi kadrosuna atanmaya hak kazandığı halde göreve başlamayanlar,

- göreve başladıktan sonra istifa edenler ile

- kendilerine avantaj sağlamak amacıyla yanlış beyanda bulunduğu için ataması yapılmayanların, yeniden ÖYP araştırma görevlisi kadrolarına başvurmaları halinde ÖYP puanları iki yıl süreyle % 20 oranında düşürülür.