ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ NE İŞ YAPAR:
ARAŞTIRMA GÖREVLİSİ NE İŞ YAPAR: Araştırma görevlisi nedir, kimdir, asistan nedir, araştırma görevlisi ne iş yapar, araştırma görevlisinin görevleri yükümlülükleri nelerdir, ne zaman araştırma görevlisi olunabilir, araştırma görevlisi olmak zor mudur gibi soruların yanıtlarını bu yazımızda vereceğiz.
Araştırma görevlisi nedir, kimdir, asistan nedir, araştırma görevlisi ne iş yapar, araştırma görevlisinin görevleri yükümlülükleri nelerdir, ne zaman araştırma görevlisi olunabilir, araştırma görevlisi olmak zor mudur gibi soruların yanıtlarını bu yazımızda vereceğiz.
Araştırma görevlisi nedir, kimdir, asistan nedir, araştırma görevlisi ne iş yapar, araştırma görevlisinin görevleri yükümlülükleri nelerdir, ne zaman araştırma görevlisi olunabilir, araştırma görevlisi olmak zor mudur gibi soruların yanıtlarını bu yazımızda vereceğiz.
Yazımıza
başlamadan önce şunu belirtelim, araştırma görevliliği ile asistanlık aynı
anlamda kullanılan iki kavramdır. Araştırma görevlisi kelimesinin İngilizce
karşılığı olan research & teaching assistant kelimesinden zamanla ülkemizde
de asistanlık kavramı yerleşmiştir. Bu yüzden pek çok okulda araştırma
görevlisi yerine "asistan" kelimesi kullanılmaktadır.
İsterseniz
öncelikle tanımıyla başlayalım. İlgili kanunda da açıkça belirtildiği üzere
araştırma görevlileri amirleri tarafından verilen eğitim öğretim ile ilgili ve
bölümün işleyişi ile ilgili görevleri yerine getiren "öğretim
yardımcıları"dır. Araştırma görevlisi olmak için en temel şart lisans
eğitiminin tamamlanmasıdır. Bir aday en erken lisans eğitimini tamamladıktan
sonra araştırma görevlisi olabilir. Araştırma görevliliği aday yardımcı doçent
doktor kadrosuna atanana kadar devam edebilir. Yani doktoradan sonra da eğer
yardımcı doçent doktor kadrosu henüz gelmemişse araştırma görevliliği devam
eder. Bu şekilde olan araştırma görevlilerine araştırma görevlisi doktor denir.
Araştırma görevlileri en fazla 4. dereceye kadar düşebilmekte 3. dereceye
düşememektedir. Bu da yeşil pasaport gibi ayrıcalıkların araştırma görevlisine
sağlanmadığı anlamına gelmektedir. Diğer taraftan eğer bir araştırma görevlisi
4. dereceye düştükten sonra da görevine devam ediyorsa 3. dereceye düşemese de
hakkı geçirdiği her bir yıl için hakkı saklı kalır ve yardımcı doçent doktor
olduğunda bu hak kendisine sağlanır.
Araştırma
görevlisinin başlıca görevlerini 2 kısımda incelemek mümkündür.
1)
Eğitim-Öğretim İle İlgili Görevler
Araştırma
görevlisinin en temel görevi eğitim öğretim faaliyetlerine destek olmaktır. Bu
bağlamda her bir araştırma görevlisi bölüm yönetimi tarafından dönemlik olarak
ya da sürekli olarak bir hocaya yardımcı
olması için görevlendirilir. Bu görev dahilinde hocanın verdiği derse dair her
türlü asistanlık görevleri (Quizlerin yapılması ve değerlendirilmesi, ödev
gruplarının oluşturulması ödevlerin toplanması ve değerlendirilmesi gibi) söz
konusu araştırma görevlisi tarafından gerçekleştirilir.
2)
Bölüm Faaliyetleri İle İlgili Görevler
Bölüm
faaliyetleri kapsamındaki görevler araştırma görevlilerine asistanlık yüklerine
ek olarak bölüm yönetimi tarafından verilir. Bu görevler arasında bölümdeki çeşitli
süreçlerde koordinatörlük, komisyon başkanlığı ve başkan yardımcılığı yapmak
(staj komisyonu başkanlığı/başkan yardımcılığı, erasmus
koordinatörlüğü/koordinatör yardımcılığı vs.) en önemli olanıdır. Çünkü bu
şekilde hangi sürecin yönetiminde denetiminde yer alınıyorsa o sürecin sağlıklı
bir şekilde işleyişinin kontrolünü ve denetimini yapmak araştırma görevlisinin
görevidir. Bu da zaman alıcı ve yorucudur. Ayrıca sınav haftalarında sınavlarda
gözetmenlik yapmak, tanıtım günlerinde bölümün tanıtımı için görevlendirilmek
gibi mevsimsel ve geçici bazı görevler de mevcuttur.
Araştırma
görevlisi genel bir kavram olduğu ve iş tanımları kesin çizgilerle
belirlenmediği için bir araştırma görevlisi çok ağır bir iş yüküne ve ciddi bir
yoğunluğa sahipken başka bir araştırma görevlisi rahat bir çalışma koşuluna
sahip olabilir. Yoğunluk ve rahatlık bölümdeki araştırma görevlilerinin
sayısına, bölümdeki işlerin çokluğuna vs. bağlı olarak değişir ve biraz şansa
kalmıştır.Araştırma görevlileri yukarıdaki işlere ek olarak bir de kendi eğitim
öğretim faaliyetlerini sürdürmekle yükümlüdür. Yani yukarıdaki işlere ek olarak
bir araştırma görevlisi bir yandan da yüksek lisansını doktorasını tamamlamaya,
tezini hazırlamaya ve bilimsel çalışmalar yürütmeye mecburdur. Bu da araştırma
görevlisi olan/olacak kişinin hayatını genel anlamda ciddi bir şekilde planlı
ve düzenli yaşamasını zorunlu kılmaktadır. Diğer türlü görevlerinin ya da
eğitim hayatının aksaması söz konusu olabilir. Görevlerindeki aksaklık işinde
başarısızlığa eğitim hayatındaki aksaklık ise bilimsel yönde bir başarısızlığa
yol açabilecektir. Bu yüzden bir araştırma görevlisi olmak isteyenlerin yüksek
tempo ile aylarca çalışabilecek kararlılıkta olması gerekmektedir.
Araştırma
görevliliği akademik kariyer açısından oldukça faydalı bir süreçtir çünkü
araştırma görevlisi olan bir kişi asistanı olduğu hocanın deneyimlerinden
faydalanabilmekte ve üniversitedeki iş ortamına/iş süreçlerine
alışabilmektedir. Öğretim yardımcılığı esnasında kazanılan bu tecrübe ve
deneyimlerin öğretim üyesi konumuna yükselmekte ve sonrasında şüphesiz önemli
katkıları olacaktır.
Başlıktaki
gibi bir sorunun sorulmasının sebebi, araştırma görevlisinin görev tanımının
tam olarak belli olmamasından kaynaklanmaktadır. Yani bir tür paradoks
diyebiliriz. Örneğin, B grubu kadrolara atanan bir memurun yapacağı iş
bellidir. Bilgisayarının başında oturur ve belli bir işi yapar. Ya da bir
veznedarın yapacağı iş bellidir. Oysa araştırma görevlisinde durum biraz
farklı.
Öncelikle
araştırma görevlisi kadrosunun akademik bir kadro olduğunu belirtelim. Yani
teknik olarak memurdur ancak görevleri itibarıyla düz memur diyemeyiz. Temel
olarak yaptığı işleri kategorize edecek olursak şöyle sıralayabiliriz.
1.
Sınav Gözetmenliği
Hemen
hemen tüm araştırma görevlisi kadrosuna atananlar bu görevi yapmışlardır.
Üniversitede yapılan sınavlarda genellikle gözetmen olarak araştırma
görevlileri bulunurlar. Sınavın uygulanması esnasında hocalar yalnızca uğrayıp
geçerler. Sınavın başından sonuna kadar araştırma görevlileri sorumludurlar.
2.
Zaman Zaman Derse Girmek
Araştırma
görevlisi kadrosu akademik bir kadrodur dedik ancak öğretim üyesi gibi ders
verme zorunluluğu yoktur. Yalnız zaman zaman ders hocasının konferans, önemli bir
toplantı ya da acil bir durum başına geldiğinde, araştırma görevlisinden geçici
olarak o haftanın dersinin verilmesi istenebilir. Bu hocanın tasarrufundadır.
Bununla birlikte kimi hocalar derse girdiklerinde asistanlarının da yanlarında
olmalarını isteyebilir.
Farklı
bir durumda ise doktora yeterlilik derecesini almış araştırma görevlilerine,
tüm dönem boyunca bir dersin hocası olma görevi verilebilir. Bu durum
fakültenin hoca ihtiyacı, araştırma görevlisinin yeterliliği gibi parametrelere
bağlıdır.
3. Teknik Bilgi Gerektiren Görevler
Aslında
araştırma görevlisinin değil hocaların veya idari personelin yapması gereken
işler vardır. Hocaların yoğunluğu veya idari personelin yetersizliği sebebiyle
bu görevler araştırma görevlilerine verilebilir. Örneğin üniversitenin
fakültenin veya bölümün web sitesiyle ilgili bir iş, verilen derslerle ilgili
çeşitli programların hazırlanması gibi. Genellikle kurumsallaşmasını
gerçekleştirememiş, yeni kurulmuş üniversitelerde araştırma görevlilerine bu
şekilde çok fazla iş düşer.
Temel
olarak bu üç başlık altında kategorize ettik ancak araştırma görevlisine
bunların dışında istisnai olarak birçok iş düşebilir. Bunlar üniversiteye,
bölüme ve fakülteye göre değişebilir.
Bunun
dışında araştırma görevlisinin akademik olarak belli çalışmaları yapması
gerekir. Bunları da başka bir yazımızda dile getireceğiz.
Başlıktaki
gibi bir sorunun sorulmasının sebebi, araştırma görevlisinin görev tanımının
tam olarak belli olmamasından kaynaklanmaktadır. Yani bir tür paradoks
diyebiliriz. Örneğin, B grubu kadrolara atanan bir memurun yapacağı iş
bellidir. Bilgisayarının başında oturur ve belli bir işi yapar. Ya da bir
veznedarın yapacağı iş bellidir. Oysa araştırma görevlisinde durum biraz
farklı.
Öncelikle
araştırma görevlisi kadrosunun akademik bir kadro olduğunu belirtelim. Yani
teknik olarak memurdur ancak görevleri itibarıyla düz memur diyemeyiz. Temel
olarak yaptığı işleri kategorize edecek olursak şöyle sıralayabiliriz.
1.
Sınav Gözetmenliği
Hemen
hemen tüm araştırma görevlisi kadrosuna atananlar bu görevi yapmışlardır.
Üniversitede yapılan sınavlarda genellikle gözetmen olarak araştırma görevlileri
bulunurlar. Sınavın uygulanması esnasında hocalar yalnızca uğrayıp geçerler.
Sınavın başından sonuna kadar araştırma görevlileri sorumludurlar.
2.
Zaman Zaman Derse Girmek
Araştırma
görevlisi kadrosu akademik bir kadrodur dedik ancak öğretim üyesi gibi ders
verme zorunluluğu yoktur. Yalnız zaman zaman ders hocasının konferans, önemli
bir toplantı ya da acil bir durum başına geldiğinde, araştırma görevlisinden
geçici olarak o haftanın dersinin verilmesi istenebilir. Bu hocanın
tasarrufundadır. Bununla birlikte kimi hocalar derse girdiklerinde
asistanlarının da yanlarında olmalarını isteyebilir.
Farklı
bir durumda ise doktora yeterlilik derecesini almış araştırma görevlilerine,
tüm dönem boyunca bir dersin hocası olma görevi verilebilir. Bu durum
fakültenin hoca ihtiyacı, araştırma görevlisinin yeterliliği gibi parametrelere
bağlıdır.
3. Teknik Bilgi Gerektiren Görevler
Aslında
araştırma görevlisinin değil hocaların veya idari personelin yapması gereken
işler vardır. Hocaların yoğunluğu veya idari personelin yetersizliği sebebiyle
bu görevler araştırma görevlilerine verilebilir. Örneğin üniversitenin
fakültenin veya bölümün web sitesiyle ilgili bir iş, verilen derslerle ilgili
çeşitli programların hazırlanması gibi. Genellikle kurumsallaşmasını
gerçekleştirememiş, yeni kurulmuş üniversitelerde araştırma görevlilerine bu
şekilde çok fazla iş düşer.
Temel
olarak bu üç başlık altında kategorize ettik ancak araştırma görevlisine
bunların dışında istisnai olarak birçok iş düşebilir. Bunlar üniversiteye,
bölüme ve fakülteye göre değişebilir.
Bunun
dışında araştırma görevlisinin akademik olarak belli çalışmaları yapması
gerekir. Bunları da başka bir yazımızda dile getireceğiz.
Araştırma
Görevlileri'nin Görevi Nedir, Hangi İşi Yaparlar?
Araştırma
Görevlileri, Yüksek Öğretim Kurumlarında eğitim-öğretim hizmetleri ve araştırma
konularında yardımcı elamanlardır? Peki Araştırma Görevlilerinin tam olarak
görevleri nelerdir?
2547
Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu, Araştırma Görevlilerini eğitim ve öğretim
hizmetleri yanında araştırma alanında da görev yapan yardımcı elemanlar olarak
tanımlar. Araştırma Görevlileriyle ilgili görev tanımlaması, Yüksek Öğretim
Kanunu'nun 33.maddesinde yapılmaktadır. 2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu'nun
33/a.maddesinde Araştırma Görevlilerinin görev tanımı şöyle yapılmıştır:
"Araştırma
görevlileri, yükseköğretim kurumlarında yapılan araştırma, inceleme ve
deneylerde yardımcı olan ve yetkili organlarca verilen ilgili diğer görevleri
yapan öğretim yardımcılarıdır. Bunlar ilgili anabilim veya ana sanat dalı
başkanlarının önerisi Bölüm Başkanı, Dekan, enstitü, yüksekokul veya
konservatuar müdürünün olumlu görüşü üzerine rektörün onayı ile araştırma
görevlisi kadrolarına en çok üç yıl süre ile atanırlar; atanma süresi sonunda
görevlileri kendiliğinden sona erer. Lisansüstü eğitim-öğretim için yurt dışına
gönderilecek araştırma görevlileri ile ilk defa bu amaçla bu göreve
atanacaklarda aranacak nitelikler ve diğer hususlar Yükseköğretim Kurulunca
tespit edilir." Daha sonra yapılan
bir değişiklikle de, 3 yılın sonunda görevi sona eren araştırma görevlileri
yeniden atanabilirler hükmü getirilmiştir.
Görüldüğü
gibi, yasa Araştırma Görevlilerinin görev tanımını açık bir şekilde yapmamakta
ve oldukça geniş tutmaktadır. Buna göre en temel iki görev tespit edilmiştir:
1.Yüksek
Öğretim kurumlarında yapılan araştırma, inceleme ve deneylerde yardımcı olmak
2.
Yetkili Organlarca verilen diğer görevleri yerine getirmek.
Görüldüğü
gibi Araştırma Görevlilerinin görev tanımı oldukça geniştir. Yetkili organlarca
verilen her türlü görevi yapmakla sorumludurlar. Dolayısıyla araştırma
görevlileri, danışman hoca, anabilim dalı başkanı, bölüm başkanı ve dekanlık
makanlarınca kendilerine tevdi edilen görevleri yapmak ve eğitim-öğretim
hizmetlerinden yardımcı olmak ve verilen diğer görevleri yerine getirmek
zorundadırlar.
Araştırma
Görevlileri Sınav Gözetmenliği Yapmak Zorunda mıdır?
Eğitim-Öğretim
hizmetlerinin yürütülmesi ve yetkili organlarca verilmiş diğer görevleri yerine
getirmek araştırma görevlilerinin kanunla tanımlanmış görevleri arasında yer
alır. Bu nedenle yetkili organlarca kendilerine böyle bir görev tevdi edilmişse
yerine getirmek zorundadırlar.
Araştırma
Görevlileri Derse Girebilir mi? Girerse Ücret Alırlar mı?
Araştırma
Görevlilerinin yasal olarak derse girme yükümlülükleri yoktur. Bu nedenle derse
girseler bile, bunun mukabili olarak ücret alamazlar. Ancak ihtiyaç varsa,
yetkili bir hocanın nezaretinde ve danışmanlığında, ilgili fakülte yönetim
kurulunun da kararı alınarak derse girebilirler. Ya da derslerin işlenişinde
yardımcı olmak veya dersin işlenişiyle ilgili deneyimlerini artırmak amacıyla
danışman veya anabilim dalı hocalarıyla birlikte araştırma görevlilerinin de
derse girmeleri istenebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme